Biologische wijn
Vanaf de jaren 60 is de wijnconsumptie enorm geïntensiveerd. We zijn veel meer wijn gaan drinken. En om aan de vraag te kunnen blijven voldoen, nam men het niet zo nauw met gebruik van “stimulerende” middelen in de wijnbouw. Er zijn door de decennia heen nogal wat verhalen op te schrijven over wijn schandalen. Gebeurt trouwens overal hoor. Denk even aan de sjoemelsoftware van VW recentelijk. (2016)
Door inzichten en vooral technische verbeteringen in de wijnbouw kwam de verstandige wijnboer bovendrijven. “Als we op deze manier doorgaan met gebruik van chemicaliën en pesticiden hebben onze kinderen niet veel meer over”. Zet dat af tegen generatielange tradities van beroemde wijnfamilies. Dus er moest iets veranderen. Wat wij nu biologische wijn noemen is daar een uitloper van.
De wijnbouw heeft zo zijn eigen problemen.
Ten eerste de bodem, het terroir. Die moet ieder jaar leveren. Maar door uitputting en hitte ontstaat erosie. Dus wat dachten ze, stimuleren met kunstmest (chemicaliën). Dan komt het wel goed.
Ten tweede de druiven. Iedereen en alles lust graag de vrucht van de wijnrank. De druif. Schimmels en foute bacteriën kunnen we te lijf gaan bestrijdingsmiddelen (pesticiden) en die spuiten we over de planten. Opgelost!
Het is ongeveer 20 à 25 jaar zo doorgegaan. Regelgeving was er niet of nauwelijks, of er werd niet gecontroleerd. En de wijnbedrijven groeiden gestaag door. De wijnranken werden ouder en hun wortelstelsels groeide steeds dieper de grond in om dat laatste beetje vocht te vinden voor de druiven. Wortels van druivenstruiken kunnen wel zo’n 25 meter diep de grond in groeien. Ligt heel erg aan de bodemgesteldheid. In het noorden van Europa en op bergtoppen is de grond veel te hard en arm aan voedingsstoffen voor druivenvegetatie.
Opkomst biologische wijn
We zijn in en rond half jaren 80. Een groeiend aantal wijnboeren proeft dat de kwaliteit van wijn niet verbeterd en soms zelfs terugloopt. Op de achtergrond speelt al dat sommige wijnregio’s zich willen verenigen met wijnboeren onderling. Denk aan Champagne, Bourdeaux, en delen van de Bourgogne. Franse wijnen waren toen hét voorbeeld voor de rest van de wereld. Dus waar lopen de grenzen en wie wel of niet mee mag doen. En hoe groot is de opbrengst, het moet niet tè weinig zijn. Volgens Frans traditioneel gebruik wordt er heel wat af gediscuteerd en zitten de wijnboeren in het begin vooral niet op 1 lijn. De lange adem dus, want het inzicht voor productverbetering is er wel!
Goed, de regio’s en verenigingen zijn omschreven en opgericht. En daarbij hoort ook de regelgeving. Uitgangspunt is kwaliteit en nog eens kwaliteit. Langzaam maar zeker ontstaat de overtuiging dat het minderen van chemicaliën en pesticiden een absolute must is geworden. Alleen in welk tempo?
De rest van Europa (Duitsland, Italië, Spanje en Portugal) is ook wakker geworden en volgt ieder naar eigen inzicht het Franse voorbeeld. En zo is vanaf begin jaren 90 globaal een start gemaakt met het terugdringen van de ‘stimulerende” middelen in de wijnbouw. Tuurlijk het ene land is voortvarender dan het andere. Duitsland neemt de leiding naar mijn mening. Daar komt dan ook veel biologische wijn vandaan.
Denk nou niet we stoppen met de foute middelen en is het klaar. Nee, het is een soort verslaving geweest van bodem en gewas die chemische rommel. Dus langzaam afbouwen en ander biologische wijn oplossingen bedenken.
HEERLUK
Enkele voorbeelden om erosie tegen te gaan.
Het wordt alleen maar warmer, dus worden verschillende bodembedekkers bedacht. De beroemdste zijn de kiezelkeien tussen de wijnranken in en rond Chateauneuf de Pape. En schelpkalk met mergel in de Chablis. Het doel bij beide oplossingen is dat de verdamping van neerslag minder snel gaat optrekken. Een ander voorbeeld is hele kleine en lichte bodembedekkers laten groeien tussen de ranken. Hiermee wordt de vegetatie van de bodem toegankelijker en ontstaat er een microcultuur om vocht vast te houden. Wat de meeste bioboeren sowieso doen zijn de resten van de druivenoogst (steel, schil en pit) opvangen tijdens de persing en terug strooien over de wijnvelden. Deze bodembedekkers zijn cruciaal voor de biologische wijn.
HEERLUK
En dan de druiven, de basis van de biologische wijn
Het is een stuk lastiger om natuurlijke vijanden te maken voor meeldauw, botrytis zwartevlekkenziekte en nog wat van deze verpesters. Omdat druivenrassen hun sterkte- en zwaktepunten hebben is het van belang dat het juiste druivenras op het juiste terroir komt te staan. De sterktepunten versterken. De bladhuishouding in toom houden, oftewel de snoeimethoden goed bepalen. Andere methode, goede schimmels inzetten tegen slechte schimmels en insecten (Metharizium). Een techniek van latere tijd is het gebruik van feromonen (kunstmatige geurstoffen in dichte capsules aan spandraden worden gehangen). Hiermee worden schadelijke mannelijke insecten het bos in gestuurd om foute eitjes te bevruchten van de vrouwtjes die ze achtergelaten hebben.
Met bovenstaande en andere toepassingen verdienen wijnboeren een biolabel. En die is wereldwijd hetzelfde. Zo krijg jij een biologische wijn in handen.
